"...the armed forces maintain considerable power in Turkish society and economy: there is a vast area of influence – formal as well as informal – of the military which must be made transparent in the same way as all other economic activities
*. This economic aspect has so far been neglected in discussions by the EU of the powerful role of the army in Turkish society only".
*...OYAK is an occupational pension fund that is alike with its equivalents in the EU.Kisacasi, Oyak'in mesleki bir emeklilik fonu olup, Avrupadaki denklerine benzemedigi... askeriyenin ekonomik konularda formal yada informal "influence" yani etkisi oldugunu ve bunun seffaflastirilmasinin mecburi hale getirilmesinden bahsediyor.
Turkiyede zaman zaman ihalelere fesat karistiran, tehdit eden, hatta bu maksatla daha ciddi suclar isleyen kimseler, ceteler, mafya vs oldugunu ve yargilandiklarini gazetelerden okuyoruz. Bu kimselerden hic birisi bu suclara karisirken OYAK taahhutlerini rahatsiz etmislermidir? Ben duymadim...
New York Times da bir makale sunlardan bahsediyor:
Turkey is currently on a military buying spree, shopping for about $10billion in tanks, helicopters and airborne early-warning systems — an illustration of the military's economic resources that are almost never discussed, even as the military's political involvement comes under increasing scrutiny.
Military-owned businesses — including a bank, 47 percent of a leading automobile maker and 10 percent of Turkey's cement-making capacity — are among Turkey's largest enterprises and exist free from taxes. The businesses operate outside government control and profits pay for pensions, resorts, and other benefits for members of the armed forces, helping attract and retain top personnel and cementing the soldiers' elevated social standing.
Through a large holding company called Oyak, the military has financial interests in 24 companies involved in manufacturing, automobile production, agriculture, construction and finance. It owns a bank, a supermarket chain, extensive real estate and 47 percent of Oyak-Renault, one of the country's two dominant automobile makers.
Many of these businesses are partnerships with the elite of the economic world, from powerful and wealthy families of Turkey like Sabanci and Koc to multinationals like Goodyear and DuPont. The effect is to align the economic interests of the military and important segments of the business establishment.
Oyak, the Turkish acronym for the Armed Forces Trust and Pension Fund, was established by Parliament in 1961, after the first military coup, to provide economic benefits for military officers.
Competing with Oyak and its estimated 30,000 employees can be tough. Although it was set up outside the government, the company is exempt from taxes and financed by payroll contributions from military officers and land donations from the treasury.Kisaca; Turkiye su siralar 10 milyar dolarlik askeri alis-veris furyasinda (spree) ve bunun kaynaklari neredeyse hicbirzaman tartisilmaz.
Askerlerin sahibi oldugu ve gelirlerinden vergi vermedigi bir bankasi, onde gelen bir otomobil fabrikasinin % 47 hissesi, Turkiyenin cimento kapasitesinin % 10 u gibi buyuk isletmeler var. Bunlardan gelen gelirler emeklilik maasi, tatil koyu, vs olarak uyelerine dagitilip askerlerin yukseltilmis sosyal statusunu saglamlastiriyor.
OYAK in katilimcisi oldugu 24 firma otomobil uretiminden, sanayiye, ziraatten insaat ve finans sektorune kadardir. Bu yatirimlar Koc ve Sabanci gibi yerlilerden, Goodyear, DuPonta kadar uzanir.
30 bin personeli olan OYAK la yarismak zordur. Devlet bunyesinde olmadigi halde vergiden muafdir ve geliri uyelerin aidatlari ve hazineden verilen arazilerden olusur...
"Asker de böyle diyor: Milletin parasını hortumluyorsunuz, çok konuşmayın! Ama, Lockheed diye bir olay var. Türkiye, askeri uçak alımı yolsuzluğunu açıklığa kavuşturmayan tek ülke.
Susurluk konusunda i-na-nıl-maz derecede, general düzeyinde de olmak üzere çok sayıda askerin adı geçiyor. Zaten, bu sosyolojik olarak da mümkün değildir. Herkes kirli, bir kurum temiz.. olmaz. OYAK'ı açıklamak lazım.
Fransa ile aramız Ermeni tasarısından dolayı gerginleştiğinde OYAK ne yaptı? Ana Britanicca'ya göre, üçüncü büyük holding durumundadır. Niye, ordunun böyle bir kurumu var? Bu ülkede silah alımlarını hangi kaynaktan yapıldığı bilinmiyor. Kaynağı bütçede yoktur. Eee, şimdi bir taraftan siz Askeri Ceza Kanunu'nu hiçe sayacaksınız, gerginlik olan ülkeyle ticari ilişkileri koruyacaksınız, Lockheed için ağzınızı açmayacaksınız, Susurluk'un üç ayağından birisi olan kişi hakkında takibatta bulunmayacaksınız, kendinize endeksli bir siyasi kurum oluşturacaksınız. Sonra da kendinizi çok temiz, dürüst, muazzam gösterip bir başkasını suçlayacaksınız".
***
Darbe Anayasasinin perspektifinden bakildiginda yasal olmayan hic birsey yok.
Zihinlere takilan ise tesaduflerin, iddialarin coklugu ve basari grafiginin kiskanclik verici boyutu.
Kiskanmaktan baska yapacagimiz birsey yok. Ne diyelim.
